"Ciotka Ludmilla i Diabeł"

Spacerując przez piękne lasy otaczające miejscowość przemysłową Andreashütte (Huta Andrzeja - Zawadzkie) w kierunku Opola, można na długim drewnianym mostku, pod którym płynie woda rzeki Mała Panew od strony drewnianej tamy, słyszeć szum Odry. Tutaj spotykało się często spacerowiczów, opartych o poręcz, którzy zamyśleni patrzyli w spadajace z tamy w dół, spienione fale. Pośrodku tamy, ponad obramowanym palem, tworzyła się zawsze korona z piany, a milczący obserwator dziwił się jaki jest sens i cel tego, jakby sie zdawało, do niczego nie przydatnego pnia. Zaiste, ta część krajobrazu była idyllą ciszy i spokoju. Idąc kawałek dalej mijało się leśniczówkę zbudowaną z masywnych belek.
Troszke dalej, jeszcze przed Kocią Górą, ukazywała się bacznemu wędrowcowi, schowana pomiędzy drzewami gospoda ciotki Ludmilla. W ciągu dnia najczęściej spotykało się tutaj furmanów, bądź będących w podróży handlarzy. Wieczorami i po polowaniach zaglądali do przytulnej gospody leśnicy. Mająca już swój wiek ciotka Ludmilla była zawsze gotowa do żartów, a jej gościnność znana była na całą okolicę, tak więc gospoda najczęściej była pełna gości. Szczególnie w niedzielę i święta pielgrzymowały na Kocią Górę całe rodziny i pokrzepiały się smakołykami z kuchni ciotki Ludmilla. Szczególnie duży ruch miał miejsce zimą, po tym gdy narciarze i saneczkarze zjeżdżali w dół z Kociej Góry. Wesoło było niektórymi zimowymi wieczorami, gdy grupa leśników zasiadywała przy swym stałym stoliku, ze swych bród zrywała sople lodu i przy grogu i grzanym winie leśniczą łaciną opowiadała historie. śmiech niósł się późno w noc, a światło lamp spadające w dół, odbijało się rozmarzonie w migoczącym śniegu. Pewnym wieczorem o późnej godzinie, w tym momencie gdy gospodyni zamknęła drzwi wejściowe i zabrała się do sprzątania lokalu, ktoś zaczął pukać do okna. Ciotka Ludmilla wzięła ze stołu płonącą lampę naftową, podeszła do okna, podniosła lampę do góry by lepiej zobaczyć późnego gościa i zapytała go czego on pragnie.
- Ach droga kobieto, wpuść mnie proszę do środka, przynajmniej na godzinę. Handlarz z bardzo daleka potrzebuje posiłku. Jestem przemarznięty i do tego głodny. Zapłacę sowicie, bowiem dzisiaj udało mi się zrobić bardzo dobre interesy. Wpuść mnie, chciałbym pokosztować tych posiłków znanych w całej okolicy.
Zachmurzone czoło i wrogie spojrzenie ciotki Ludmilla zaczęły się wypogadzać a na jej ustach pojawił się szelmowski uśmiech. "Dobre interesy zrobił i mojej gościnności chce zaznać. W porządku za pieniądze i dobre słowo jestem gotowa zrobić wszystko." Ciotka Ludmilla udała się w kierunku drzwi i otwarła je.
- W imię Boga wejdź pan w końcu do środka! Coś takiego, najpierw mu się śpieszy a teraz się zastanawia, chyba zbytnio nie lubi mieć do czynienia z imieniem Boga. A więc, co dalej?
Obcy przekroczył próg i podążył w kierunku stałego stolika leśników stojącego w półmroku.
- Tutaj przy piecu kaflowym jest najprzyjemniej, teraz kubek grogu i coś do zjedzenia z pani czarodziejskiej kuchni, kochana, droga kobieto i znów zdobyła pani nowego przyjaciela.
- Nowego przyjaciela zdobyła...
Wypowiedziała te słowa z niedowierzaniem, odwróciła się plecami do obcego i podąrzyła w kierunku kuchni.
- Powsinoga to jest,lepiej by było gdybym go nie wpusciła, pije, wygląda na to że od tych długich wędrówek jest totalnie przepocony. Dobre interesy zrobił, śmiechu warte, na pewno żebrał. Posłuchaj mój kochany, jeżeli masz coś niedobrego w planie, to poznasz Ludmilla z innej strony. Złapała wałek do ciasta i pogroziła nim w kierunku sali gościnnej, a przy tym uśmiechnęła się jej do tej pory zmartwiona twarz.
- Mych pieniędzy tak i tak nie znajdziesz, a za te późne odwiedziny zapłacisz ekstra.
Humor ciotki Ludmilla poprawił się znacznie. Przygotowała smakowity posiłek i zaniosła go do stołu, przyniosła jeszcze zamówione przez gościa grzane wino i chciała właśnie odsunąć spod stołu krzesło, gdy jej spojrzenie padło na stopy gościa, kóry je właśnie rozprostował. Stara ciotka skurczyła się ze strachu, zbladła na twarzy i w zamyśleniu złapała się za swą ostrą bródkę. Ale nawet fakt że ma do czynienia z wcielonym diabłem, na dłuższą metę nie potrafił wyprowadzić jej z równowagi. Już po chwili wrócił jej dobry humor i bez pardonu usiadła obok niesamowitego gościa.
- I... smakuje? U starej Ludmilla serwuje się pieczeń, której nawet diabeł na ogniu piekielnym tak dobrze by nie upiekł.
Po tak zuchwalej przemowie, diabłu zabrakło sów i otworzył ze zdziwienia szeroko oczy i usta.
- Ty jesteś, o mało bym powiedział, baba z piekła rodem. Jak rozpoznałaś kim jestem?
Pytającym wzrokiem spojrzał na Gospodynię.
- To nie było ciężkie do rozpoznania - odpowiedziała stara kobieta.
- Po pierwsze, jako rzekomy handlaz, pachniesz na wszystko inne niz na szlachetnego pana. No i twoje stopy, możesz je wyciągać przed siebie jak daleko tylko chcesz, to i tak nie zmylisz oczu starej kobiety. Wiem doskonale jaka jest różnica pomiędzy palcami a kopytami. Krótka mowa duży sens, powiedz czego tutaj chcesz?
Ciotka Ludmilla panowała już całkowicie nad sobą i bez strachu spoglądała na diabła.
- Podobasz mi się coraz bardziej, jesteś odważna, ale przede wszystkim potrafisz dobrze gotować. Wiesz taka żeńska istota jak ty przydałaby mi się tam na dole, w piekle. Matka diabłów jest już za stara, a że prawie nic nie widzi, to już nie potrafi dobrze gotować, dlatego rozpocząłem poszukiwania tu na ziemi. No ty to matulu, jesteś z wszystkich kobiet, które widzialem, zwycięzczynią.
Szatan uśmiechnął się i szybko dodał:
- W piekle niczego ci nie zabraknie, spełnię każde twoje życzenie, cioteczko.
-Do wszystkich świetych, nie nazywaj mnie cioteczką, a przedewszytkim wybij sobie z głowy te głupoty - powiedziała ostro stara gospodyni, wstając gwałtownie i przewracając na podłogę krzesło, tak że echo poniosło się po gospodzie. W rzeczywistości była trochę przestraszona i zastanawiała się jak pozbyć się niesamowitego gościa. Stara szybko podążyła do kuchni i ugotowała diabłu prawdziwy napój diabelski. Użyła do niego pieprzu, najmocniejszej gorzałki jaką miała i różne ostre zioła, w nadzieji, że tak pozbędzie się diabła.
-Masz, ugotowałam ci prawdziwe wino warzone á la Ludmilla, byś mógł przetestować jaka jest ze mnie gospodyni.
Diabeł nie dał się dwa razy prosić i zrobił porządny łyk, wykręcił oczy na wszystkie strony i zakaszlał, tak że aż zaskrzypiały belki stropowe.
-Zaiste, masz opanowane swe rzemiosło.
Sapnął nim znów mógł normalnie oddychać.
-Zagrajmy w kości! Ten kto będzie miał najwięcej punktów,ten wygrał i jeżeli wygrasz to pójdę z tobą, jeżeli będzie odwrotnie musisz po wszystkie czasy unikać tych stron.
Powiedziała energicznie ciotka Ludmilla, po tym jak się zorientowała, że jej napój nie pomaga przepędzić diabła.
-Nie znam się wprawdzie na grze w kości, ale prawdziwy diabeł potrafi nauczyć się wszystkiego. Nawet gdybym przegrał to wrócę tu juto jeszcze raz, by w ciemnościach pożegnać się z tobą, lub zabrać cię do piekła.
Rozpoczęli grę a za każdym razem gdy była kolej na diabła, zmuszała go do zrobienia łyka napoju. W momencie gdy diabeł zychłystywał się, obracała kości tak, ze żna koniec została zwyciężczynią.
- W porządku , wygrałaś, ale jutro wieczorem wrócę jeszcze raz, byś mnie mogła poraz ostatni rozpieścić.
Zmęczona ciotka usiadła na krześle, po wyjściu szatana.
- Bogu dzięki, na dzisiaj mam tego potwora z głowy, ale jakoś mu nie ufam.
Zamyślona stara kobieta, siedziała przy stole, z głowa podpartą pomarszczonymi dłońmi, aż do momentu gdy się nagle zerwała, jakby ją taranatula ukąsiła i głośno krzyknęła :
- Mam, mam!!!
Następnego wieczoru, gdy będacy w pełni księżyc, stał wysoko na bezchmurnym niebie, rozbrzmiał dźwięk stukania w okno.
-Przemyślałaś rozsądnie moją propozycję i pójdziesz może ze mną?
Szatan zagadał podchlebiająco gospodynię.
- Całkowicie przekonana jeszcze nie jestem, ale jeżeli zrobisz mi przysługę, to być może mógłbyś na mnie liczyć.
- Zrobię co tylko zechcesz, byś została moją kucharką - obiecał diabeł.
- Więc chodź ze mną!
Ciotka Ludmilla owinęła glowę i szyję w dużą chustę i poprowadziła diabła w kierunku mostu nad Małą Panwią.
-Widzisz po tamtej stronie, przed tamą, ten wystający z wody drewniany pal? Za każdym razem gdy na niego spoglądam, denerwuję się, poniewaz zakłóca równomierny spad wody z tamy.
-Rozumiem, jeżeli to tylko o to chodzi, to tego małego pala obalę na dno, jednym uderzeniem dłoni.
Zaśmiał się z lekceważeniem diabeł i zanuzył się w wodzie, by po chwili wypłynąć na powierzchnię tuż przed wystającym palem. Diabeł obrócił się w stronę mostu, pomachał starej ciotce, jakby chciał powiedzieć "popatrz, ja wszystko potrafię". Podniósł prawą pieść i z całą siłą uderzył w pala. Zaledwie jego pięść dotknęła drewna, zakrzyknął. Zagrzmiał i zahuczał jak burza i z potężnym hałasem zniknał na zawsze.
W ciągu dnia, chytra gospodyni, kazała robotnikom leśnym postawić drewniany krzyż przed tamą, tak by tylko jego góra wystawała z wody i diabeł nie mógł rozpoznać że to krzyż.
Tak się to oto wydarzyło, a ciotka Ludmilla nie była więcej, przez piekło nachodzona, aż do końnca swego długiego życia, a ludzie mogą jeszcze dzisiaj spoglądać na drewniany pal wystający z wody przed tamą.

Adnotacja: Ludmilla Schulze
Ur. 03.12.1868
Zm. 23.10. 1937 w Andreashütte

"Tante Ludmilla und der Teufel"

Wenn man aus dem von schönen Wäldern umringten Industrieort Andreashütte in Richtung Oppeln hinausspazierte, dann kam man über eine lange Holzbrücke, unter der die Wasser der Malapane, vom hölzernen Wehr kommend, der Oder entgegen rauschten.
Hier sah man oft Spaziergänger am Geländer gelehnt verträumt in die vom Wehr herunterbrausenden, schäumenden Fluten blicken. Mitten im Wehr bildete sich über einem eingerammten Pfahl stets eine Schaumkrone und der stumme Betrachter wunderte sich über den Sinn und Zweck dieses zu nichts nutze scheinenden Baumstamms.Fürwahr, dieses Landschaftsteil war eine Idylle der Ruhe und Friedens. Ging man ein Stück weiter, so kam man an einem schweren Balken gezimmerten Forsthaus vorbei.
Gleich dahinter, noch vor dem Katzenberg, tauchte für den aufmerksamen Wanderer das zwischen Bäumen versteckt liegende Wirtshäushen der Tante Ludmilla auf. Hier trafen sich tagsüber meistens Fuhrleute oder durchreisende Geschäftsleute. An den Abenden und auch nach Jagden stellten sich in der gemütlichen Wirtsstube die Förster ein.
Die alte Tante Ludmilla war stets zu Späßen aufgelegt und wen wunderte es da, dass sich ihre Gastlichkeit weit herumsprach uns sie deshalb meistens ein volles Haus hatte. Besonders an den Sonn- und Feiertagen pilgerten zu alten Zeiten ganze Familien zum Katzenberg und labten sich an der Köstlichkeiten von Tante Ludmillas Küche. Besonders hoch her ging es auch im Winter zu, wenn die Skifahrer und Rodler den Katzenberg hinuntersausten. Lustig war es auch an manchem Winterabend am Stammtisch, wenn eine Försterrunde beisammensaß, die Eiszäpfchen aus den Barten strich und bei Grog und Glühwein Jägerlatein zum Besten gab. Das Gelachter schallte weit in die Nacht hinaus und der hinausfallende Lichtschein spiegelte sich verträumt im glitzernden Schnee.
Eines Tages zu später Stunde war die alte Wirtin gerade dabei, die Wirtsstube aufzuräumen, denn sie hatte bereits die Tür abgesperrt, da klopfte es an eines der Fenster. Tante Ludmilla nahm eine der brennenden Petroleumlampen vom Stammtisch, ging zu dem Fenster, heilt die Lampe hoch, um den späten Besucher besser sehen zu können und fragte den Fremden nach seinem Begehr.
"Ach liebe gute Frau, lasst mich wenigstens für ein Stündlein noch herein. Ein weitgereister Geschäftsmann braucht noch einen Verzehr. Bin durchgefroren und Hunger habe ich auch. Außerdem zahlte ich gut, denn ich habe heute lohnende Geschäfte gemacht. Lasst mich noch hinein, mochte doch eure im weiten Land bekannten Speisen und Getränke kennenlernen."
Tante Ludmillas ob dieser Störung erboster Blick hellte sich auf und ein verschmitztes Lächeln zog über ihr faltiges Gesicht. " Gute Geschäfte hat er gemacht und meine berühmte Gastlichkeit will er in Anspruch nahmen. Na gut, für Geld und gute Worte bin ich immer zu haben. "
Tante Ludmilla schlurfte in ihren Potschen zur Tür und sperrte auf. "In Gotts Namen, da kommen sie halt hinein!"
"Na sowas, zuerst hat er's eilig und jetzt zögert er, hat wohl nicht mit Gottes Namen. Also was ist?" Der Fremde trat über die Schwelle und schritt durch den im Halbdunkel liegenden Raum zum Stammtisch. "Hier am Kachelofen ist es am gemütlichsten, jetzt einen steifen Grog und etwas Essbares aus ihrer Zauberküche liebe gute Frau, und sie haben wieder einen Freund gewonnen."
"Einen Freund gewonnen", misstrauisch brummte Tante Ludmilla diese Worte, als sie dem Fremden den Rucken kehrte und zur Küche schlurfte. "Ein wüster Geselle ist das, hätt ich ihn nur nicht hereingelassen, trinken tut er, ist anscheinend vom vielen Wandern durchgeschwitzt. Gute Geschäfte hat er gemacht, das ich nicht lache, gebettelt wird er haben. Na, mein Lieber, solltest du böse Absichten haben, dann wirst du die Ludmilla von eine anderen Seite kennenlernen." Sie ergriff die Nudelkulle und hob diese drohend in Richtung Wirtsstube, dabei legte sich die Kummerfalte, und die Lachfalten gaben ihrem Gesicht wieder einen verschmitzten, fröhlichen Ausdruck. "Mein Geld findest du sowies nicht, doch für die späte Störung musst du extra zahlen."
Tante Ludmilla war wieder bester Laune, bereitete ein köstliches Mahl und trug es auf einem Tablett zum Stammtisch, holte noch den von dem Fremden gewünschten Glühwein und wollte gerade einen Stuhl unter dem Tisch hervorziehen und sich zu dem Gast setzen, da fiel ihr Blick auf dessen Füße, die dieser unter dem Tisch weit von sich gestreckt hatte. Das alte Tantchen zuckt vor Schreck zusammen, wurde fahl im Gesicht und hielt sich gedankenverloren ihr spitzes Kinn. Doch selbst die Erkenntnis,es mit dem Leibhaftigen zu tun zu haben, brachte die alte Tante Ludmilla nicht für die Dauer aus dem Gleichgewicht. Schon kehrten ihre Lebensgeister vollends wieder zurück und kurzentschlossen setzte sie sich neben ihren unheimlichen Gast. "Na, schmeckt's, ja, bei mir der alten Ludmilla gibt es Braten, den kann man selbst beim Teufel im Höllenfeuer nicht so gut braten."
Bei dieser verwegenen Rede bleib fürs erste selbst dem Teufel die Sprache weg und er sperrte überrascht Mund und Augen angelweit auf. "Du bist ja, jetzt hätte ich beinahe ein Teufelsweib gesagt. Wie hast du denn herausbekommen, wer ich bin?" Fragend starrte der teufel die Wirtin an. "Das ich nicht schwer zu erraten", sagte beherzt die alte Frau. Erstens reichst du als angeblicher Geschäftsmann nach allem anderen als nach einem Edelmann, und auch wenn du deine Füße noch so weit von dir streckst, kannst du die Augen einer alten Frau nicht tauschen. Ich weiß sehr wohl zwischen Zehen und Hufen zu unterscheiden. Doch kurze Rede, langer Sinn, sag, was willst du hier?" Tante Ludmilla hatte sich wieder völlig in der Gewalt und sah den Teufel unerschrocken an.
" Du gefällst mir immer besser, hast Courage und kannst vor allem gut kochen. Siechst du, so ein weibliches Wesen konnte ich unten in der Holle brauchen, denn die Teufelsmutter ist zu alt und sieht fast nichts mehr, um noch kochen zu konnen. deshalb habe ich micch hier bei euch auf der Erde umgesehen und umgehort. Na, Mutterchen, da bist du von allen Frauen, die ich mir besehen habe, als Siegerin hervorgegangen." Der satan grinste und fugte noch schnell hinzu: "Dir soll es in der Holle an nicchts fehlen, ich erfulle dir jeden Wunsch, Tantchen."
"Zu allen Heiligen, nenn mich nicht Tantchenund ausserdem schlag dir deine Flausen aus dem Kopf", sagte barsch die alte Wirtin, sta auf und stiess den Stuhl auf dem Fussboden energisch auf, so dass eslaut durch die Wirtsstube hallte. In Wirklichkeit war ihr aber doh recht mulmig zumute und sie uberlegte, wie sie diesen unheimlichen Gesellen loswerden konnte. Scchnell begab sich die Alte in die Kuche und braute dem Teufeleinen wahrhaftigen Teufelstrank. Sie benutzte dazu Pfeffer, den scharfsten Schnaps, den sie hatte, und allerlei sccharfe Krauter in der Hoffnung, damit den Schwarzen loszuwerden.
"Da hab ich dir einen echten Ludmilla-Gluhwein gemacht, damit du einmal testen kannst, was ich wirklich als Wirtinzustande bringe." Der Teufel Liess es sich nicht zweimal sagen und nahm einen kraftigen Zug, verdrehte die Augen nach allen Seiten und fing zu husten an, so das die Balken an der Decke zu knistern und zu knacken begannen. "Furwahr, du verstehst dein Handwerk", schnaufte der Teufel, als er wieder zu Atem kam.
"Lass uns wurfeln! Wer die meisten Punkte hat, hat gewonnen und wenn du derjenige bist, der gewinnt, dann gehe ih mit dir, wenn nicht, musst du fur ewige Zeiten diese Gegend meiden", sprach energish Tante Ludmilla, nachdem sie gemerkt hatte, das kein Mittel half, den Stan zu vertreiben. "Ich versteche zwar nichtsvom Wurfeln, aber was ein richtiiger Teufel ist, der lernt alles. Doch auch wenn icch verliere, morgen komme ich noch einmal, um mich bei Dunkelheit von dir zu verabschieden, oder dich mit in die Holle zu holen."
Nun begann das Spiel und jedesmal, wenn der Teufel dran war, notigte sie ihn zu einem Trunk. In dem Augenblick, wo der Teufel nach Luft rang, verdrehte sie die Wurel, so dass sie zum Schluss Siegerin wurde.
"Nun gut, du hast gewonen, doch morgen Abend komme ich nocch einmal, um mich ein letztes Mal von dir verwohnen zu lassen."
Als der Satan gegangen war, liess sich die alte Tante erschopft auf einem Stuhl nieder. "Gottlob, fur heute hatte ich das Ungeheuer los, docch ih trau ihm nicht." Sinnend, den Kopf in die faltigen Hande gestutzt, sass die alte Frau am Tiscch, bis sie wie von einer Tarantel gestochen auffuhr und laut in die leere Wirtsstube rief: "Ich habs, ich habs."
Am Anderen Abend, als bei wolkenlosem Himmel der Vollmond schon hocch stand, klopfte es an einem Fenster der Gaststatte. "Hast du es dir reiflich uberlegt und kommst am ende doch mit mir", spracch schmeichelnd der Satan die Wirtin an.
"Ganz bin ich mir noch nicht schlussig, tust du mir jedoch einen Gefallen, dann konntest du vielleicht doch mit mir rechnen."
"Alles tu ich, wenn du nur meine Kochin wirst", versprach der Teufel. "So dann kom mit mir!" Tante Ludmilla hullte ihren Kopf und Hals in ein grosses Tuch und schritt dem Teufel voraus zu der Malapanebrucke.
"Siehs du druben vor dem Wehr den Holzpfahl herausstehen? Mich argerter jedemals wenn ich ihn sehe, e stort den gleihmassiigen Ablauf des Wassers am Wehr." "Das sehe ich ein, wenn weiter nichts ist, den kleinen Pfahl shlage icch mit einer Hand in Grund und Boden", lachte geringschatzig der Teufel, steig in die Fluten und tauchte kurz danach vor dem herausragenden Pfahl auf. Der Teufel drechte sich zur Brucke um, winkte der alten Tante zu, so als wollte er sagen, schau was ich alles zustaande bringen. Er hob die rechte Faust und liess sie mit voller Wucht auf den Pfahl herniedersausen. Kaum hatte seine Faust den Holzstamm beruhrt, da schrie er auf. Es drohnte und grollte wie ein Gewitter und mit einem gewaltigen Getose verschwand der Teufel fur immer, denn die listige Wirtin hatte tagsuber von den Waldsarbeitern ein Holzkreuz aufstellen lasen, von dem aber nur die Spitze aus dem Wasser ragte, so dass der Teufel das Kreuz nicht erkennen konte..
So geschach es, dass die alte Tante Ludmilla bis an ihr spates Ende von der Holle ihre Ruhe hatte und noch heute die Menschen vor dem Wehr den holzeren Pfahl sehen konnen.

Anm.: Ludmilla Schulze
geb. 3.12.1868
gest. 23.10.1937 in Andreashutte